METODA TOMATISA – trening uwagi słuchowej
Alfred Tomatis, profesor medycyny, otolaryngolg, prowadził badania nad związkiem pomiędzy słuchem, głosem, mową i językiem oraz ich wpływem na jakość życia człowieka.
Tomatis wprowadził rozróżnienie między dwoma procesami: słyszeniem a słuchaniem.
Wieloletnie doświadczenia doprowadziły do konkluzji, iż słyszenie jest procesem biernym, zależącym od stanu narządu słuchu, natomiast słuchanie czyli uwaga słuchowa jest procesem aktywnym, polegającym na świadomym odbieraniu bodźców dźwiękowych, wydobywaniu z otoczenia istotnych dźwięków i czerpania w ten sposób informacji o otaczającym świecie.
Tomatis uważał, że dźwięk spełnia nie tylko funkcję informacyjną, lecz również stanowi bardzo istotną stymulację dla kory mózgowej, dlatego stworzył on metodę kształcenia uwagi słuchowej, zwaną także treningiem słuchowym lub metodą stymulacji audio-psycho-lingwistycznej (SAPL). Metoda ta, ma na celu kształtowanie umiejętności aktywnego i świadomego słuchania, co w efekcie poprawia funkcjonowanie w wielu różnorodnych sferach życia.
OBSZARY ZASTOSOWANIA METODY TOMATISA
TRUDNOŚCI SZKOLNE
trudności grafomotoryczne (rysowanie, malowanie,wycinanie,itp),
trudności z analizą i syntezą słuchową głosek, sylab, wyrazów,
trudności w nabywaniu podstawowych umiejętności czytania i pisania,
trudności z wykonywaniem zadań związanych z orientacją przestrzenną, (np. zaburzenia lateralizacji, pomyłki prawo- lewo),
konieczność wielokrotnego powtarzania poleceń
trudności w czytaniu ze zrozumieniem,
problemy związane z komunikowaniem się
pisemnym, rozplanowaniem notatki,
ograniczenia umiejętności poczucia rytmu oraz sekwencyjności (np. nieumiejętność zapamiętania tabliczki mnożenia)
wolniejsze tempo pracy na lekcji,
trudności matematyczne,
nieadekwatne oceny w szkole w porównaniu z wysiłkiem włożonym na naukę w domu.
Metoda Tomatisa oddziałuje na plastyczność połączeń nerwowych, odpowiedzialnych za dekodowanie i analizę dźwięków a także na koordynację słuchowo-wzrokowo-ruchową czyli procesów od, których zależy sprawne nabywanie różnorodnych umiejętności szkolnych.
Trening słuchowy ma na celu skrócenie czasu analizy informacji dźwiękowej w wyniku czego znacznie poprawia się pamięć, koncentracja i uwaga a co za tym idzie -zdolność efektywnego uczenia się.
TRUDNOŚCI KOMUNIKACYJNE I LOGOPEDYCZNE
TRUDNOŚCI Z KONCENTRACJĄ UWAGI I NADWRAŻLIWOŚCI SŁUCHOWE
TRUDNOŚCI MOTORYCZNE
KOORDYNACJA RUCHOWA
TRUDNOŚCI EMOCJONALNE, OBNIŻENIE NASTROJU, STRES
PRZYSWAJANIE JĘZYKÓW OBCYCH
Organizacja zajęć
Metoda ta polega na słuchaniu dźwięków poprzez urządzenie nazwane „elektronicznym uchem”. Zmusza ono ludzkie ucho do efektywnego, aktywnego słuchania, dzięki zastosowaniu muzyki o zróżnicowanej częstotliwości. Specjalne słuchawki, podają dźwięk drogą powietrzną oraz kostną, co powoduje intensywną stymulację kory mózgowej oraz eliminacje nadwrażliwości słuchowych, przyczyniając się do poprawy procesów uczenia się i eliminowania stresu. Cały trening składa się codziennych sesji dostosowanych do wieku dziecka. Podczas trwania sesji można rozmawiać, grać w gry planszowe i logiczne, bawić się lub odpoczywać. Każdy trening słuchowy prowadzony jest etapami, pomiędzy którymi konieczna jest przerwa -mająca na celu integrację pozytywnych zmian w obszarze uwagi słuchowej. Przebieg terapii jest monitorowany i dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Cennik
zajęcia w domu – 1600 zł (14 dni)
przy wypożyczeniu sprzętu pobieramy kaucję
Wykonujemy badanie uwagi słuchowej i lateralizacji
badanie uwagi słuchowej i lateralizacji – 200 zł
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA:
1. Czy metoda A. Tomatisa i muzykoterapia to to samo?
Terapia Metodą Alfreda Tomatisa bardzo często bywa błędnie utożsamiana z muzykoterapią, ale nią nie jest. Tak jak w muzykoterapii, wykorzystuje się w niej między innymi słuchanie odpowiednio dobranej muzyki, jednak celem nie jest wywołanie pewnych stanów emocjonalnych, a stymulowanie układu słuchowego. W Metodzie dźwięk jest jedynie nośnikiem zmiany stymulującej, a zasada terapii opiera się na odpowiednim jego zmodyfikowaniu w zależności od konkretnego przypadku.
2. Jakie są przeciwwskazania do zastosowania metody?
Ze względu na fakt, iż trening ma działanie stymulujące, należy zachować dużą ostrożność u pacjentów z padaczką. W przypadku tej choroby, w mózgu istnieją nieprawidłowe ogniska pobudzenia elektrycznego i w trakcie sesji może wystąpić napad padaczkowy. Ostrożność wskazana jest też u osób z zawrotami głowy, gdyż podczas sesji mogą się uaktywnić. Metoda A. Tomatisa odradzana jest w przypadku poważnych chorób psychicznych (wszystkich poza depresją). Przeciwwskazaniem do podjęcia terapii słuchowej jest wysiękowe zapalenie uszu (płyn w uchu). Osoby z wysoko zaawansowaną astmą nie mogą zostać poddane terapii A. Tomatisa, gdyż mimo stosowania leków mogą wystąpić u nich ataki duszności.
3. Czy to jest metoda o podstawach naukowych i zweryfikowanych wynikach?
Autorem tej metody był francuski otolaryngolog, neurolog i foniatra Alfred Tomatis, który zdobywał wiedzę na wydziale medycznym Uniwersytetu Paryskiego a później zaczął praktykę lekarską specjalizując się w otolaryngologii i zaburzeniach słuchu. Na przestrzeni lat prowadził wiele badań, co doprowadziło do powstania rewolucyjnej metody zwanej – Metodą A. Tomatisa. Stworzył także urządzenie – Elektroniczne Ucho. W 1951r. za swoje osiągnięcia dostał tytuł Rycerza Zdrowia Publicznego Francji. Nagrodzono go również złotym medalem za badania naukowe. Napisał czternaście książek oraz wiele artykułów. Trening słuchowy, którego prof. jest twórcą, jako metoda terapeutyczna cieszy się uznaniem wielu specjalistów w dziedzinie medycyny, psychologii, pedagogiki i terapii zajęciowej w wielu krajach na całym świecie.
4. Czy może zaszkodzić?
Terapia metodą A. Tomatisa jest łagodna i bezpieczna. Nie ma możliwości zaszkodzenia komukolwiek. Trening wpłynie pozytywnie na pacjenta, przynosząc efekty w różnym stopniu. Zmiany mogą być ogromne bądź zauważalne w mniejszym stopniu jednak zawsze na korzyść pacjenta. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji człowieka.
5. Moje dziecko po terapii jest nadpobudliwe – co się dzieje?
W trakcie trwania treningu, możemy obserwować paradoksalne pogorszenie stanu pacjenta, np. nadpobudliwość czy hałaśliwość. Mimo że taka zmiana może budzić niepokój, najczęściej świadczy ona o pozytywnym wpływie metody i jej działaniu. Ten efekt można porównać do „otwierania się uszu” – pacjent zaczyna słyszeć rzeczy, na które wcześniej nie zwracał uwagi. Stąd rozkojarzenie czy też pobudzenie przez bodźce z otoczenia. Niepokój i nadpobudliwość ustępują spontanicznie po przyzwyczajeniu się do nowego sposobu słuchania.
6. Czy terapia jest skuteczna w domu?
Wypożyczany jest sprzęt terapeutyczny z indywidualnie przygotowanym programem terapii na wymagany okres. Sprzęt nie jest duży a jego obsługa nie jest skomplikowana. Oczywiście rodzic/opiekun zostaje wcześniej dokładnie przeszkolony z zakresu obsługi sprzętu i prowadzenia terapii, jak również jest odpowiedzialny za przesłuchanie całej terapii przez dziecko. W każdym takim przypadku, całość terapii jest pod ścisłym nadzorem naszego terapeuty i jest terapia tak samo skuteczna jak w gabinecie.
7. Ile czasu zajmuje terapia?
Cała terapia składa się zazwyczaj z 3 etapów: I etap – trwa 15 dni po 2 godziny słuchania materiału dźwiękowego (można modyfikować ich długość, skracając lub wydłużając czas dziennego słuchania) II etap – to 8-10 dni słuchania po 1,5 lub 2 godziny słuchania – program wybierany jest w zależności od wyników testu kontrolnego po zakończeniu etapu I III etap – jest to 8 dni słuchania i pracy z mikrofonem po 1,5-2 godzin dziennie. Między etapami wymagane są również 4-6 tygodniowe przerwy na oswojenie się ze zmianami zachodzącymi w uwadze słuchowej i zintegrowanie ich.
8. Co można robić podczas terapii?
Podczas treningu przede wszystkim należy się relaksować. Zalecane jest, by czas terapii wykorzystać na prace twórcze, np. rysowania, malowanie, lepienie, wycinanie, klejenie, haftowanie, szydełkowanie itp. Podczas terapii można również grać w różnego rodzaju gry, układać puzzle, dzieci mogą bawić się zabawkami czy układać klocki. Dopuszczalny jest również sen w trakcie terapii, najlepiej w wygodnym miejscu. Zabronione jest oglądanie telewizji, korzystanie z komputera, telefonu komórkowego oraz spożywanie posiłków.
9. Jak często należy powtarzać terapię?
Konieczność powtórzenia terapii uzależniona jest od indywidualnej potrzeby pacjenta. Jeśli jest to potrzebne, już po pół roku można powtórzyć całą serię terapii. Sytuacje takie najczęściej mają miejsce u osób z autyzmem, Zespołem Aspergera, czy Zespołem Downa.
10. Czy są jakieś ramy wiekowe podjęcia terapii?
Nie ma żadnych ram wiekowych. Terapię można podjąć w każdym wieku, począwszy od małych dzieci, poprzez młodzież, osoby dorosłe i w podeszłym wieku. Z treningu może skorzystać każdy, kto chce polepszyć swoje możliwości i udoskonalić dotychczasowe funkcjonowanie.
11. Co to jest „Elektroniczne Ucho”?
To urządzenie, które jest modelem idealnego ucha ludzkiego. Ono spełnia najważniejsze działanie terapeutyczne przetwarzając dźwięk. Słuchanie dźwięków przez EU powoduje mikrogimnastykę mięśni śródusznych usprawniając ich funkcję.
12. Dlaczego wymagane są przerwy między poszczególnymi etapami terapii?
Przerwy pomiędzy kolejnymi seriami są konieczne na oswojenie się ze zmianami zachodzącymi w uwadze słuchowej i zintegrowanie ich. Zbyt krótkie przerwy mogą prowadzić do przemęczenia i przeładowania bodźcami, natomiast zbyt długie – do utraty i zapomnienia osiągniętych w poprzednich sesjach efektów. Optymalny czas przerwy to 4-6 tygodni.
13. Moje dziecko nie jest w stanie przejść badania diagnostycznego ze względu na brak komunikacji z otoczeniem (dziecko autystyczne), czy w takim razie może rozpocząć terapię?
Jak najbardziej można rozpocząć terapię. W takiej sytuacji trening przeprowadza się neutralnym programem, który jest bardzo bezpieczny i nie może w żaden sposób zaszkodzić małemu pacjentowi, a jedynie pomóc. Dla takiego dziecka terapia ta może mieć przełomowe efekty w rozwoju mowy.
14. Moje dziecko nie jest w stanie wytrzymać w słuchawkach nawet 10 minut ze względu na bardzo zaawansowaną nadpobudliwość, co w takiej sytuacji?
W takim przypadku jest możliwość przeprowadzenia terapii w domu pacjenta podczas snu. Dozwolone jest, aby podczas treningu pacjent spał, więc nie ma problemu, by terapia była prowadzona nocą. Nasza uwaga słuchowa pracuje nawet podczas snu. To dlatego, kiedy w nocy w naszym domu coś się dzieje, np. uderzanie niedomkniętych drzwi w skutek przeciągu, budzimy się, ponieważ uwaga słuchowa przepuszcza tę informacje do naszego mózgu. Cały okres terapii w domu pacjenta jest oczywiście pod kontrolą naszego terapeuty.
15. Jakie efekty przynosi terapia?
Metoda Alfreda Tomatisa poprawia umiejętności czytania i pisania, koncentracji i słuchania innych oraz jakość mowy i jej samokontrolę. Ułatwia komunikację z otoczeniem, pozwala otworzyć się na kontakt z innymi oraz lepiej rozumieć polecenia i przekazywane treści. Zwiększa pewność siebie i wiarę w swoje możliwości. Pozwala pozbyć się lęków i niepokojów, zwiększa odporność na stres. Pobudza kreatywność i chęć do współpracy z innymi. Ogranicza nadmierną aktywność dziecka (u dzieci z ADHA). Dodatkowo trening uwagi słuchowej pomaga przyswajać języki obce zarówno u dzieci jak u dorosłych.
16. Czy można przerwać terapię po I lub II etapie ?
Terapia składa się z kilku etapów (najczęściej 3) i stanowi jedną całość. Nie należy przerywać terapii, ponieważ tylko odbycie wszystkich niezbędnych etapów gwarantuje powodzenie terapii. Ilość etapów zależy od tego z jakim problemem zmaga się pacjent. W dużej mierze jest też uzależniona od tego jak pacjent zareaguje na terapię, jak szybko pojawią się efekty. O tym czy należy zakończyć terapię decyduje terapeuta biorąc pod uwagę testy kontrolne oraz opinię pacjenta bądź jego rodziców, wychowawców. Etap ostatni jest etapem zamykającym, wyprowadzającym pacjenta z materiałów dźwiękowych wysokofiltrowanych. Nie jest zalecane przerwanie terapii bez przeprowadzenia ostatniej fazy wyjściowej zamykającej terapię
Czytaj więcej o metodzie Tomatisa – http://www.tomatis.com/
